2011-2012 4. DÖNEM YAŞAM BOYU SPOR DERSİ

DERS NOTLARI

H.İ.S:HERKES İÇİN SPOR

HERKES İÇİN SPOR: Avrupa konseyi spor gelişim komitesi herkes için sporu “sosyal durumlarına, menşelerine, özürlü ve engellerlilerine bağlı olmaksızın spor yapmayı arzu eden herkesin boş zamanlarını spor ile değerlendirme iştirakini mümkün kılma anlamında bir deyimdir” şeklinde tanımlanmıştır.

H.İ.S. HERKES İÇİN SPORUN AMAÇLARI

Spor yapan kişilerin daha sağlıklı hareketli ve bilinçli olduğu bilindiğine göre sporun yaygınlaştırılması genel toplum sağlığının dolayısıyla genel nüfus içerisinde sağlıklı insan sayısının artmasını sağlayacak ayrıca elit sporcu oluşumunun arttırılması ve daha yetenekli sporcuların çıkartılmasına yardımcı olacaktır.

H.İ.S. HERKES İÇİN SPOR ANLAYIŞI

Ülkelere göre farklılık arz etmekle birlikte ülkelerin gelişmişlik düzeyi ülkedeki spor anlayışının ya da herkes için spor gayesinin ne kadar gelişmiş olduğunu gösterir. Gelişmiş ülkelerde halkın yaklaşık %40-%50’si ayda en az 1 veya 2 defa sportif etkinliklere katılırken az gelişmiş ülkelerde bu oran yılda ortalama olarak 2 veya 3’e düşmektedir.

ÜLKEMİZDE HERKES İÇİN SPOR ANLAYIŞI

Herkes için spor düşüncesi ülkemizde ilk kez Atatürk ile başlamıştır (1923-1933). Spor faaliyetlerinin topluma yaygınlaştırılmasında ikinci büyük adım ise 3530’ sayılı “Beden Terbiyesi Kanunu” ile atılmıştır.

Kanunun 4. ve 13. Maddelerinde herkes için spor kavramının amaçlarına değinilmiştir. 21. Maddesinde ise hala gündemde olan 500’den fazla çalışanı olan kurumların spor tesisi olması ve spor uzmanı istihdamı ele alınmıştır.

1963 yılından sonra girilen planlı kalkınma dışında tüm kalkınma planlarında beden eğitimi ve sporun gerekliliğine değinilmiştir. Herkes için spor diğer kanuni temelleri ise Anayasa, Yerel Yönetimler, Üniversiteler gibi kurum ve kuruluşlardır.

Günümüzde ise bu kurumlara ve yasalara ek olarak çok sayıda özel spor merkezi, herkes için sporun amaçları doğrultusunda faaliyet göstermektedir.

SAĞLIK VE EGZERSİZ

Dünya sağlık örgütü(who) sağlığı sadece hastalıklarda ve mikroplardan korunma değil bir bütün olarak fiziki, ruhi ve sosyal açıdan iyi olma hali olarak tanımlamıştır.

Yaşadığımız çağa göre ise; duygusal, ruhsal, entelektüel, toplumsam ve fiziksel olarak sağlıklı olma hali olarak açıklanabilir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

TEKNOLOJİ                            ZİHİNSEL FAALİYETLER

 

 

 

 

 

 

FİZİKSEL FAALİYETLER

 

 

            Asırlar öncesinden ilkel insanların sağlık açısından günümüzdekine benzer problemleri yoktu. Teknolojinin gelişmesine bağlı olarak toplumlarda endüstrileşme ve makineleşmenin olumlu ve olumsuz yönlerini görmemiz mümkündür.

            İnsanlar yeryüzünde dinlenmek için değil çalışmak için var olduğu düşünüldüğünde insan fiziksel uygunluğunu her zaman korumak durumundadır. Bu nedenle fiziksel uygunluk programlarının temel amacı kişinin fizyolojik, psikolojik, sosyolojik ve zihinsel dengesini kurmaktır.

100 yıl önce tüm dünyadaki enerji ihtiyacının yaklaşık %90’ı insan tarafından karşılanırken günümüzde bu oran %1’lere kadar nerdeyse inmiştir. Uygarlığın getirdiği kolaylıklar sayesinde insanlar her geçen gün daha az hareket eder duruma gelmiştir.

GENEL SAĞLIK KURALLARI

Spor: Kişinin sağlık durumunu geliştiren ve gelişmiş sağlık durumunu devam ettiren hareket bütünüdür.

GENEL SAĞLIK KURALLARI

1.     İdeal vücut ağırlığı ve vücut kompozisyonu

2.     Sağlıklı besleme alışkanlığı

3.     Sigaradan uzak durma

4.     Stresi kontrol altında tutma

5.     Sağlıklı iskelet ve kas sistemi

6.     Alkol ve ilaçlardan uzak durma

7.     İdeal kan lipidi

8.     Normal kan basıncı

9.     Verimli ve sağlıklı kalp dolaşımı

Kaan’ın vücut yağ yüzdeleri sınıflandırması
Sınıflandırma	Bayanlar (yağ%)	Erkekler (yağ%)
Hayati Limit	10-12%	2-4%
Sporcular	14-20%	6-13%
Fitnes	21-24%	14-17%
Kabul edilebilir	25-31%	18-25%
Obez	32% ve üstü	25% ve üstü

 

 

 

 

DÜZENLİ EGZERSİZLERİN FAYDALARI

§  Uzun, sağlıklı hayat

§  Güçlü ve dayanıklı kemikler

§  Kas ve eklem ağrılarında azalma

§  Hareketliliğin ve dengenin artması

§  Düşme ve kalça kırığı gibi ciddi risklerden kaçınma

§  Yaşlanma ile birlikte beklenen kas gücündeki azalmada yavaşlama

Dünya sağlık örgütü (who) yaptığı açıklamaya göre, ısındıktan sonra yapılan 30 dakikalık düzenli egzersiz, bir insanın sağlıklı, zinde ve formda kalması için gerekli ve yeterlidir. Asıl olan, spor salonlarında geçirilen sürenin uzunluğu değil, kalitesi ve içeriğidir. Bilinçsizce yapılan egzersizlerde kilo vermek yerine kilo alabilir, incelmek yerine kalınlaşabilir, sağlıklı olmak yerine sağlıksız olabilirsiniz.

 

SPORUN VÜCUDA FAYDALARI

1.     Spor, doğru ve yeterli solunum sağlar. Bu sayede kan tarafından beyne ve tüm organlara yeterli oksijen taşınır.

2.     Spor, terleme vasıtasıyla vücuttaki toksinlerin atılmasında yardımcı olur.

3.     Spor, el ve ayakların orantılı, doğru kullanılmasını sağlar. İnsana dik bir duruş temin ederek, hareketlerine esneklik zarafet kazandırır.

4.     Güç geliştirme sporu vücut için çok önemli olan büyüme hormonu (GH) düzenli üretilmesine ve bu hormonun tetiklenmesiyle devreye giren pek çok hormonunda üretilerek vücudun sağlıklı işlemesine yardımcı olur.

5.     Spor deriye ve saça kan pompalayarak sağlıklı ve genç görünmesinde yarımcı olur.

6.     Spor, kas ve kemik yapısının zaman içinde zayıflamasını engellemesi özelliği ve hormon üretimine katkısıyla en etkin yaşlanmayı önleyici etkendir.

7.     Sporcular, zor hastalanır, çabuk iyileşir ve doğa şartlarına dayanıklıdırlar.

8.     Spor, stresi kovar, psikolojik rahatlama sağlar. Sporcuların kendilerini mutlu hissetmeleri yalnızca psikolojik değil aynı zamanda biyolojik etkiler sonucudur.

9.     Spor, dikkat ve konsantrasyon gelişimine katkıda bulunur.

10.                      Spor, yaktığı enerji ve kaslanma nedeniyle daha fazla besin tüketimi gerektirir. Bu nedenle sporcu ne eksik ne fazla yiyerek sağlıklı bir diyet geliştirebilir. Şişmansa zayıflar, zayıfsa kilo alır.

 

SPORUN ZARARLARI